معرفت‌شناسی از منظر شیخ اشراق

author

  • محمد بهشتی عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
Abstract:

بی‌تردید معرفت و خردورزی همراه و همزاد آدمی، بلکه هویت و حقیقت اوست. آدمی از روز نخست به دنبال شناخت جهان و انسان و مبدأ و معاد برآمد و به واکاوی دستگاه فاهمه و ذهن خود نیز پرداخت و تا حدودی به راز و رمز معرفت پی برد. هر چند برای دانش معرفت‌شناسی پیشینۀ دیرینی در تاریخ دانش به عنوان شاخه‌ای مستقل از فلسفه دیده نمی‌شود؛ اما امروزه معرفت‌شناسی یا نظریه معرفت به عنوان شاخه‌ای مستقل از فلسفه رواج دارد. سهروردی بنیانگذار فلسفه اشراق نیز شخصیتی است که مسئله علم و معرفت از دغدغه‌های مهم او بوده و حل فلسفی این مسئله مهم از افتخارات بلکه نقطۀ عطف زندگی اوست. او در تحقیقات دامنه‌دار خود به یک انسجام مفهومی دربارۀ علم و معرفت دست یافت و در دیدگاه خود راجع به چیستی معرفت، امکان معرفت، اقسام آن، منابع و ابزار معرفت، و نیز به واقع‌نمایی معرفت و ملاک معرفت معتبر و راه‌های دستیابی به آن سخن گفته است. هدف این پژوهش بیان اندیشه معرفت‌شناسی شیخ اشراق در مباحث یاد شده است

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مسئله وجود از منظر شیخ اشراق

سهروردی آنچه را در خارج تحقق دارد هویت می نامد. این هویت عین تشخص و فرد بودن است. ذهن پس از یافتن این امر خارجی آن را به دو مفهوم عقلانی وجود و ماهیت تحلیل می کند. سهروردی وجود و ماهیت و سایر مفاهیم فلسفی را انتزاعی عقلانی و یا اعتبار ذهن می داند. و معتقد است ، این مفاهیم فلسفی در جهان واقع هیچ گونه زیادت و مغایرتی با آن هویت ندارند. و همه مفاهیم فلسفی ابزارهای تحلیل عقلانی واقعیت اند و زیادت آ...

full text

مسئله وجود از منظر شیخ اشراق

سهروردی آنچه را در خارج تحقق دارد هویت می نامد. این هویت عین تشخص و فرد بودن است. ذهن پس از یافتن این امر خارجی آن را به دو مفهوم عقلانی وجود و ماهیت تحلیل می کند. سهروردی وجود و ماهیت و سایر مفاهیم فلسفی را انتزاعی عقلانی و یا اعتبار ذهن می داند. و معتقد است ، این مفاهیم فلسفی در جهان واقع هیچ گونه زیادت و مغایرتی با آن هویت ندارند. و همه مفاهیم فلسفی ابزارهای تحلیل عقلانی واقعیت اند و زیادت آ...

full text

معرفت شناسی از منظر شیخ اشراق

بی تردید معرفت و خردورزی همراه و همزاد آدمی، بلکه هویت و حقیقت اوست. آدمی از روز نخست به دنبال شناخت جهان و انسان و مبدأ و معاد برآمد و به واکاوی دستگاه فاهمه و ذهن خود نیز پرداخت و تا حدودی به راز و رمز معرفت پی برد. هر چند برای دانش معرفت شناسی پیشینۀ دیرینی در تاریخ دانش به عنوان شاخه ای مستقل از فلسفه دیده نمی شود؛ اما امروزه معرفت شناسی یا نظریه معرفت به عنوان شاخه ای مستقل از فلسفه رواج د...

full text

شیخ اشراق و حکمت اشراق

این پژوهش در دو بخش اصلی تنظیم یافته است. بخش نخست، که عنوان مقدمه را دارد و طی مقاله حاضر به نظر خوانندگان می رسد، خود شامل دو بحث مقدماتی است: بحث اول به ویژگی های شخصس شیخ اشراق، از تولد تا وفات، اختصاص دارد و بحث دوم حاوی سرفصلهایی پیرامون منابع حکمت اشراق، مبادی فکری شیخ اشراق و تاثیرات کلی مکتب او بر متاخران است. در بخش دوم این مقال، که با مقاله دیگری آغازمی شود، دربارۀ نوآوریهای شیخ اشرا...

full text

واکاوی فرایند شکل گیری سرور نفسانی از منظر شیخ اشراق و مولوی

یکی از بحران های عصر حاضر، افزایش آستانه نابسامانی های روحی و رفتاری بخش قابل توجه انسان هاست. برخی مکاتب فکری در پی گره گشایی آن برآمده اند ولی نه تنها راهی برای درمان نبوده اند بلکه دردی شدند بر دردهای گذشته. علت اصلی این ناکامی ها، عدم شناخت جامع از زوایای وجودی انسان است. وقتی انسان با معیار حیوانی سنجش شود، نتیجه ای جز آرامش جسمانی و یا ظاهری موقت نخواهد داشت. به همین دلیل مهم و ضروری است ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 20  issue 81

pages  53- 71

publication date 2014-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023